Kariyer basamaklarının ilki olan KPSS, stratejik çalışmayı gerektiren bir sınavdır. Bu nedenle geçmiş yıllarda çıkan sınav sorularına çalışmak ve hangi konulara ağırlık verildiğini bilmek çalışma konusunda KPSS iktisat sorularında başarı için bize yol gösterici olacaktır. Bu yazının sonunda iktisatın nasıl öğrenileceğine de cevap vermiş olacağız. Burada yapılan soru analizi, geçmiş yıllarda çıkan sorular göz önüne alınarak yapılmıştır. Soru tahmininden ziyade geçmiş yılların ortalamasını vermektedir. Kanımızca KPSS, şansın ve tesadüflerin olduğu bir sınav değildir. Konular belli olduğu için o konular etrafında sorular gelmekte ve sürpriz soru neredeyse yok denecek kadar azdır.

KPSS’de, stratejik, düzenli ve sabırla çalışanların başarılı olduğunu gözden kaçırmamak gerekir. Sınavda en zor alanlardan biri iktisat alanıdır ve bu açıdan aşağıda verdiğimiz her derse yönelik analizimizi dikkatli okuyarak ona göre çalışma sisteminizi oturtmanızı tavsiye ederiz. KPSS’de 2014 sınavıyla beraber her alanda olduğu gibi iktisat alanında da 40 soru gelmektedir.

Mikro İktisat Soruları

KPSS’de iktisat dersi içinde en ağırlıklı soru gelen alan Mikro iktisattır. Sınavda Mikro iktisattan 10-12 soru gelmektedir. Bu 10-12 sorunun ortalama en az 3 ya da 4’ü tüketici teorisinden (Kardinal ve Ordinal fayda teorisi), 3 ya da 4 tanesi üretici teorisinden, yaklaşık 4 tanesi piyasalardan ve 2 tane de diğer konulardan gelmektedir. 

Tüketici teorisinden gelen sorular genellikle: 

• Kardinal fayda teorisindeki Gossen ve ll. Gossen Yasasını bilmekle ilgili sözel ya da Cobb-Douglas fayda fonksiyonu ile ilgili işlem sorularına dayanmaktadır.
• Ordinal fayda teorisinden ise farksızlık eğrileri ve bütçe doğrusundan sorular gelmekle ve özellikle fayda fonksiyonlarına ağırlık verilmektedir.
• Bu kısımda diğer yandan mal çeşitleri ve esneklik gibi sorular da gelmektedir. Örneğin normal mal, Giffen ya da üstün mal ve düşük mal ile ilgili esneklik, engel ergisi, gelir tüketim eğrisi ve gelir-ikame etkilerine yönelik sorular gelmektedir.

Üretici teorisinden gelen sorular genellikle; 

• Kısa ve uzun dönem üretim fonksiyonları ile ilgili sorular gelmektedir. Diğer yandan maliyet teorisinden de soru gelmektedir.
• Kısa dönem üretim fonksiyonunda üretimin üç bölgesi analizi ya da TPP (toplam ürün), APP (ortalama ürün) ve MPP (marjinal ürün) eğrileri ile ilgili sorular gelmektedir. Özellikle tüm iktisat sorularında olduğu gibi grafiği okuma ile ilgili sorular gelmektedir. Sorular geldiği zaman mutlaka o soru ile ilgili şekli çizip, şekil üzerinden soruyu cevaplamaya çalışın. Ezber yapanlar bu tip soruları cevaplayamazlar. O yüzden iktisat çalışırken mutlaka yazarak ve çizerek çalışmanızı tavsiye ederiz.
• Uzun dönem üretim fonksiyonu ile ilgili Cobb-Douglas, Doğrusal, Leontief ve CES tipi üretim fonksiyonlarına dayalı yoğun sorular gelmektedir.
• Kısa ve uzun dönem maliyet eğrilerinin özellikleri ve birbirleri arasındaki ilişkilere vurgu yapan sorular da bu başlık altında gelmektedir.

Piyasalardan gelen sorular genellikle; 

• Tam rekabet. tekel, tekelci rekabet ve Oligopol piyasalarından gelmektedir. Bu sorular grafiksel olabileceği gibi matematiksel da gelebilir.
• Grafiksel sorularda standart soru tarzı, bu piyasaların kısa ve uzun dönemde normal kar/aşırı kar veya zarar grafiklerinin doğru çizilip, denge fiyat ve miktarının nerede belirlendiğine ilişkin olmaktadır. Örneğin uzun dönemde tekelci rekabetçi firma, AC eğrisinin hangi bölgesinde üretim yapar tarzında sorular gelmektedir. Belirtmek gerekir ki, AC‘nin hangi bölgesinde üretim yapar, çok klasik bir soru çeşididir. Bu tür soruları yapmak için, ilk önce uzun dönem ve kısa dönemde firmanın ne tür kar yaptığını bilmeniz gerekir (çünkü her zaman aşırı kar ya da zarar demezler. Örneğin tekelci rekabetçi firma uzun dönemde normal kar elde eder bilgisi soruda verilmez). İkinci olarak da grafikleri doğru çizmeniz gerekir (Örneğin, MC daima AC’nin minimumundan geçmesi gerekir.)
• Bu tür grafiklerle ilgili ikinci soru tarzı ise denge üretim düzeyinin altında ya da üstünde (yani kar maksimizasyonunun gerçekleştiği üretim düzeyi) MC ve AC’nin hangisinin hangisinden büyük/küçük olduğu soru tarzıdır.
• Piyasalarla ilgili diğer bir soru tarzı, matematiksel soru tarzıdır. Böyle sorularda şu yolu izleyin; TC fonksiyonu çok büyük olasılıkla soruda verilir. Çünkü TC’yi türetemezsiniz, ancak TR veya MR verilmez. TR’yi (veya MR’yi) bulmak için TR = P xQ yapıp, sonra da TR’nin Q’ya göre türevini alıp MR’yi bulabilirsiniz. Bu tür sorularda mutlaka kar maksimizasyonu şartı vardır. Yani mutlaka MR=MC’yi kullanırsınız. O yüzden TC verilir MC bulunur, ancak MR’yi bulmak için önce TR’yi bulup (PxO’dan) sonrada MR’yi bulursunuz. Bu tür matematiksel soruların standart çözümü budur. Ayrıca monopolde monopol gücü formülünü biliniz. Bu da sorulabilir.
• Son yıllarda her yıl sorulan soru tarzı ise oligopol piyasası içinde yer alan Düopol modellerine yöneliktir. Yani Cournot. Edgeworth, Bertrand, Stackelberg, Chamberlin ve Dirsekli Talep Eğrisi Modelleri sorulabilir. Bu tür sorularda hep aynı şey sorulmuştur: Bu modellerdeki üretim düzeyi ve fiyat düzeyi ve modellere göre kıyaslaması standart soru tarzıdır. Söylemek gerekir ki, hangi modelde üretim düzeyi fazlaysa o modeldeki denge fiyatı düşük olur. Örneğin, en çok üretim tam rekabet piyasasında olur ve dolayısıyla en düşük fiyat tam rekabet piyasasında gerçekleşir. Ya da en düşük üretim miktarı monopoldedir (tam rekabetin yarısı) ve en yüksek fiyat düzeyi monopolde gerçekleşir gibi. Diğer modellerdeki üretim düzeyi ve fiyat düzeyi bu iki modelin arasında gerçekleşir. Diğer yandan Kartel ve Tröst gibi firma anlaşmalarının anlaşmasız modellere göre fiyat, miktar ve kar düzeyi sorulabilir. Unutmayınız ki piyasalarda form nasıl olursa olsun ister tam rekabet ister Kartel kar maksimizasyonu MR = MC noktasında gerçekleşir.
• Piyasalardan gelebilecek bir diğer soru tarzı, tanımlara yöneliktir. Örneğin, Herfindahl-Hircshman endeksi, firma yoğunlaşma oranı, tekel ve tekelci rekabetin farkları (özellikleri bakımından) gibi soru tarzları gelebilir.

Her iki yılda bir çıkan soru tarzları (yaklaşık 2-3 soru): 

• Esneklik hemen hemen bütün kurum sınavlarının yaklaşık yarısında çıkar ve KPSS’de de iki yılda bir itinayla sorulur. Özellikle talebin fiyat esnekliği ve orta nokta yay esnekliği daha çok sorulur. Gerek formülünü, gerekse formülde yerine koyup yapmayı, gerekse de esnekliğin tanımına ilişkin bilgileri iyi çalışın. Diğer yandan esneklik konusuna ilişkin teorik konuları da iyi bilin. Son olarak esneklik ve eğim arasındaki ilişkiye çalışırken dikkat edin.
• Diğer soru tarzı ise azalan verimler yasasının grafiğine ilişkindir. Bu konuyla ilgili üretimin I., II. ve III. bölgesinde hangi değişkenlerin nasıl değiştiği sorulmaktadır. Örneğin, üretimin ikinci bölgesinde hangisi geçerlidir? Şıklarda ortalama ürün marjinal ürünün üzerindedir, toplam ürün azalarak artmaktadır, marjinal ürün azalmaktadır ancak negatif değildir, ll. bölge ortalama ürünün maksimum olduğu yerde başlar vb. gibi seçenekleri görmeniz mümkündür. Grafiği bilmeniz, bu sonuçları ezberlemekten hem daha kolay hem de daha kesindir. Çünkü bu sonuçları ezberlemek hem zordur hem de ne sorulacağını tahmin edemezsiniz. O yüzden grafiği iyi bilmek gerekir.
• Diğer soru tarzı gelir ve ikame etkisidir. Aslında gelir ve ikame etkisi 2 yılda 1 sorudan fazla sorulmaktadır. Yani her 5 sınavda 3 soru gelmektedir. Burada da iki soru kalıbı vardır. İlki üstün/düşük mallarda gelir ve ikame etkisi nasıldır? (negatif/pozitif) gibi sorular gelmektedir. İkinci soru kalıbı ise, Hicks ve Slutsky grafiklerine dayanan soru tarzıdır. Örneğin, alışılmış (Marshallgil) talep eğrisi neyi gösterir? (gelir + ikame = toplam etki/fıyat etkisini gösterir), telafi edilmiş talep eğrisi neyi gösterir (sadece ikame etkisini), eğimi nasıldır?

Diğer bir soru tarzı üretici ve tüketici rantıdır. Bu konu aslında çok kolaydır. İki soru kalıbı vardır. Ya üretici ve tüketici rantını direk hesaplayın denir ya da örneğin, fiyat 5 den 10’a çıkarsa tüketici veya üretici rantında ki fark (azalma/çoğalma)ne kadardır diye sorulur.

• KPSS’de daha önce 1’er kere sorulmasına rağmen son yıllarda soru gelmeyen 2 konu vardır. İlki Genel Denge’dir. Genel denge sorusu 2007 yılında gelmiş ve daha sonra sorulmamıştır. Burada ise sözleşme eğrisini ve Pareto etkin dağılımın ne olduğunu iyi biliniz. Diğer konu ise monopson piyasasıdır. Monopson piyasasından KPSS’de bir tek soru gelmiştir. Monopson piyasasını diğer piyasalardan ayıran ve genelde soru gelen yer, MC’nin AC’den büyük olmasıdır. Diğer piyasalarda MC’nin AC’den büyük ve küçük olduğu noktalar olabilmektedir.
• Bir diğer soru kalıbı ise LRAC, yani uzun dönem ortalama maliyet eğrisi ile ilgili sorulardır. LRAC’nin negatif olduğu kısımda ölçeğe göre artan getiri vardır, çünkü ölçek büyüdükçe maliyetler düşüyor, pozitif kısmında ise azalan getiri vardır. Minimum olduğu nokta ise optimum ölçektir. Dolayısıyla bu eğrinin şekli ve bu türden yorumlar sıklıkla KPSS’de ve kurum sınavlarında sorulmaktadır. Unutmayınız, LRAC’den farklı olarak SRAC’nin yani kısa dönem ortalama maliyet eğrisinin minimum noktası tam kapasite, negatif kısmı eksik, pozitif kısmı ise aşırı kapasiteyi gösterir. Yani tamamen farklı ifade ve analizler vardır.

Yukarıdaki analizlere ek olarak şunlara da dikkat ediniz; 

• Tam rekabetten tekele dönüşen bir firmanın yarattığı refah kaybı da soru olarak gelebilir,
• Spesifik vergi uygulamasının üretici-tüketici rantında yarattığı değişiklik, devletin vergi kazancının hesaplanması, verginin ileriye ve geriye yansıması ve yine refah kaybı (dara kaybı-sosyal refah kaybı) ile ilgili işlem soruları sorulmaktadır.
• Bütçe doğrusu, eş fayda eğrisi ve eş ürün eğrisi gibi grafiklere ilişkin sorular gelebilmekte ve bu tür sorular çok çeşitli olabilmektedir.
• Diğer soru çeşidi, eş marjinal fayda ilkesi (MU_x/MU_y = P_x/P_y) ile ilgili soru tarzıdır. Benzer şekilde üretici denge koşulunu gösteren (MPP_L/MPP_K =w/r) eşitliğini ve bununla ilgili konulara da dikkat ediniz.

Makro İktisat Soruları

Makro iktisat’tan 10 soru gelmektedir ve soru gelme olasılığının çok yüksek olduğu konular (10 sorunun yaklaşık 5-6’sı) aşağıdaki gibi sıralanabilir;

Burada gelen sorulardan bir ya da ikisi çarpan/çoğaltan konusundan gelir. Makro iktisatta her öğrencinin çarpan mekanizmasını çok iyi anlaması gerekir. Çarpan formülleri ve hesaplamaları ısrarla sorulur. Ayrıca tanım olarak da bu formüller sorulabilir. Diğer bir soru tarzı ise çarpanla ilgili, çarpan formüllerini oluştururken kullandığımız eşitliklerden ve Milli Gelir ile ilgili konulardan gelir. Örneğin, harcanabilir gelir (Yd daima tasarruf ile tüketimin toplamına eşittir (Yd = C + S). Ayrıca harcamalar yönünden Milli Gelir formülünü de iyi bilmeniz gerekir; Y = C + | + G + (X M).

• Diğer bir soru tarzı olan ve ortalama 1-2 adet soru gelen konu, lS-LM analizidir. Bu konunun tamamını iyi biliniz. Çünkü her şey sorulabilir. Ancak standart sorular. IS veya LM eğrilerinin eğimini ve konumunu değiştiren faktörlerdir. Bunun yanı sıra, para ve maliye politikasının lS-LM eğrilerini nasıl etkilediklerini ve bu politikaların sonuçlarını çok iyi biliniz
• Diğer Makro iktisat konusu ise iktisat Okullarıdır. Bu konudan yaklaşık 1 soru gelebilir. Klasik ve Keynesyen ekonominin temel varsayımları bundan önceki KPSS ve diğer kurum sınavlarında sıklıkla soruldu. Ancak son yıllarda özellikle Monetaristler, Yeni Keynesyenler ve Yeni Klasikler ısrarla sorulmaktadır.
• Yukarıda özetlediğimiz gibi; IS-LM, çarpan ve iktisat okulları Makro İktisadın ağırlıklı konularıdır. Diğer konulardan ise çok farklı şeyler sorulabilmektedir. Enflasyon oranı, GSMH = GSYİH + Net dış alem faktör geliri, Bano-Ricardo Hipotezi, Okun Yasası, işsizlik oranının hesaplanması ve işsizlik çeşitleri, Phillips Eğrisi, Dışlama Etkisi, tüketim ve tasarruf fonksiyonları. vb. konular da Makro iktisat da sıkça sorulmaktadır.

PARA-BANKA SORULARI

Para-Banka’dan 5 soru gelmektedir. Para-Banka’dan soru çıkma olasılığının çok yüksek olduğu konular aşağıdaki gibi sıralanabilir;

• Klasik, Keynesyen ve Monetaristlerin para politikasına ilişkin görüşleri çok sık sorulur. Örneğin, Klasik Fisher Denklemi, Cambridge Denklemi, Klasiklerde para talebinin faize duyarsız olması, paranın dolaşım hızının sabit olması; Keynesin para talebi teorisi (ki sıklıkla sorulur), likidite tuzağı analizi, spekülasyon güdüsüyle para talebi, para talebinin istikrarsızlığı ve paranın dolaşım hızının öngörülemez ve değişken bir katsayı olduğu gibi konular sınavlar için önemlidir. Monetaristlerde para talebinin istikrarlı oluşu (sürekli gelir hipotezinden dolayı), ancak para arzının istikrarsız oluşu ve bu yüzden parasal kuralı önermeleri (para arzının gelişmiş ülkelerde yıllık %3-4 artması gibi), para talebinin gelir esnekliğinin 1,8 bulunması ve paranın bu yüzden lüks bir mal olarak ifade edilmesi ve de Friedman’ın para talebi fonksiyonu gibi konular, sınavın vazgeçilmez soru tarzlarındandır.
• Diğer konu ise Merkez Bankası’nın para politikası araçlarıdır. Bu da sıklıkla sorulur, hem araçlarını biliniz (API, Reeskont Politikası. Kanuni Karşılık Oranı, Disponibilite-2006 yılında AB’ye uyum çerçevesinde kaldırıldı-, Ithalat Teminat Oranları) hem de MB’nin bu araçları para arzını arttırmada ve azaltmada nasıl kullandığını çok iyi biliniz.
• Diğer konu ise para çarpanıdır. Temel formül (1+c/c+r+e); c, nakit mevduat oranı, r, rezerv mevduat oranı (mevduatlar vadesizdir, unutmayın) e ise serbest/atıl mevduat oranıdır. Temel formül budur. Ancak nakit mevduat oranının olmadığı durumda formül basitleşir ve de bu KPSS’de geçmiş yıllarda 2-3 kere sorulmuştur (Yaratılan kaydi para= 1/r).
• Diğer bir soru gelen konu, Merkez Bankası Bilançosudur. Genelde 2 tarz soru sorulur: İlki, MB’nin bilançosunun aktif ve pasif kalemlerini başlıklar halinde bilmenizi gerektiren soru tarzıdır. Örneğin aktifinde net iç varlık ve dış varlıklar  var, iç varlıklar; kamu sektörüne açılan krediler ve bankalara açılan krediler, dış varlıklar ise altın ve dövizdir. Pasifinde ise rezerv para+parasal taban+merkez bankası parası yer alır. Ayrıca rezerv para 5 kaleme ayrılır (emisyon, zorunlu karşılık, banka mevduatı, fon hesaplan, banka dışı kesimin mevduatı gibi). Birinci soru tarzı, hangi kalem bilançonun neresinde yer alır şeklindedir. İkinci soru tarzı ise rakamlar verilir ve rezerv parayı ya da Merkez Bankası parasını hesaplayın denir. Dolayısıyla Merkez Bankası bilançosunun aktif ve pasifindeki kalemleri ve yukarıda yazdığımız şekilde alt kalemleri iyi biliniz.
• Diğer konu ise Merkez Bankası’nın para arzı tanımlarıdır. M1, M2, M3 gibi. Bildiğiniz gibi bu tanımlar 2006 yılında değiştirildi ve yeni tanımlar çok daha basit oldu. Bu tanımlardan da gerek içerik açısından gerekse de hesaplama açısından soru gelebilir.
• Parayla ilgili temel soruları yukarıda özetlemeye çalıştık. Ancak kıyıda köşede kalmış konulardan de soru gelebilir. Basit olmakla birlikte paranın özellikleri sorulabilir. Repo, ters repo, getiri eğrisi, paranın içsel olması, dışsal olması, para piyasası ve sermaye piyasası gibi konulardan da tanım soruları gelebilir. Ayrıca son yıllarda enflasyon hedeflemesi soruları gelmektedir. Unutmayınız, Türkiye enflasyon hedeflemesine 2006 yılında başladı (açık enflasyon hedeflemesi), uygulamada temel gösterge TÜFE enflasyonudur ve Merkez Bankasının temel politika aracı ise kısa vadeli faiz oranlarıdır.

ULUSLARARASI İKTİSAT SORULARI

Uluslararası İktisat’tan 3 soru gelmektedir. Aşağıda önemli soru tarzlarını özetlemeye çalıştık; 

• Ülke parasının değer kazanıp kaybetmesinin ekonomi üzerindeki etkileri sorulmaktadır.
• İkinci soru gelen yer, ödemeler bilançosudur. Ödemeler bilançosunun temel kalemlerini çok iyi biliniz. Genelde soru tarzı, iki türlüdür. Örneğin dış borç faiz ödemesi bilançonun hangi kalemine kayıt edilir diye soru gelir. Cevap cari işlemler bilançosunun yatırım geliri-gideri kalemidir (eskiden bu yatırım gelir gideri hizmetlerin içindeydi, ancak yeni ödemeler bilançosu tanımına göre bu kalemi hizmetler kaleminden çıkartıp, cari işlemlerin ayrı bir kalemi haline dönüştürdüler, buna dikkat ediniz). Ayrıca dış borcun anapara ödemesi sermaye, faizi ise yukarıda söylediğimiz gibi cari işlemler kaleminde yer alır. Ödemeler bilançosu ile ilgili ikinci soru tarzı ise işlem sorusudur. Örneğin, cari işlemler bilançosu -10, sermaye hesabı +15 ise resmi rezervler hesabı dengesi ne olur? Tarzı sorular gelmektedir.
• Bir diğer soru tarzı ise dış ticaret teorilerdir. Burada sorulan teoriler ise genelde aynıdır. Mutlak ve Karşılaştırmalı Üstünlükler Modellerini çok iyi biliniz. Yeni konuyla ilgili verilen tabloda, hangi ülke hangi malda uzmanlaşır ve dolayısıyla hangisini ihraç eder ve ithal eder, Adam Smith ve Ricardo’ya göre hangi durumlarda dış ticaret yapılmaz gibi sorular sorulur. Ayrıca Klasik Dış Ticaret Teorisi’nin varsayımlarını çok iyi biliniz. Diğer teorem ise Heckscher-Ohlin (H-O) Modelidir. Bu teorem ve bundan çıkarılan 4 teoremin ne olduklarını tanım anlamında lyi biliniz. Örneğin Stolper-Samuelson gelir dağılımı teorisine göre; serbest dış ticaret ülkenin bol olan faktörünün gelirini arttırır, kıt olan faktörün gelirini ise azaltır gibi. Yine sıkça sorulan diğer bir soru ise Leontief Paradoksudur. Benzer şekilde; yeni dış ticaret teorilerini de özet halinde biliniz. Monopolcü Rekabet Teorisi. Teknoloji Açığı Hipotezi. Ürün Dönemleri Hipotezi, Nitelikli İşgücü Teorisi, ölçek Ekonomileri Hipotezi gibi.
• Diğer teorik soru gelen konu, dış ticaret hadleridir. Bunları ezberleyiniz. Net dış ticaret haddi (P_x/P_y), brüt dış ticaret hadleri, gelir dış ticaret hadleri, tek ve çift yanlı ticaret hadleri gibi.
• Diğer teorik soru ise Ekonomik Entegrasyonlardır. Tercihli Ticaret Anlaşması, Serbest Bölgeler, Gümrük Birliği, Ortak Pazar ve Ekonomik ve Parasal Birliklerin temel özelliklerini ve ayrımını çok iyi biliniz.
• Diğer teorik soru, gümrük vergisi ve kotalardan gelir. Gümrük vergisinin ve kotaların çeşitleri tanım anlamında gelebilir. Gümrük vergisi uygulamasının ülke ekonomisinde yarattığı etkileri ve kotalarla farklarını iyi biliniz. Örneğin; gümrük vergisi uygulaması ithalatı azaltır, malın fiyatını arttırır, tüketici rantını azaltır, üretici rantını arttırır, çünkü tüketiciden üreticiye gelir transferi vardır, malın yurtiçi üretimi artar, devlet vergi geliri elde eder gibi.
• Kotalarda ise devletin vergi geliri yoktur, ancak kıtlık rantı vardır, diğer bütün etkiler gümrük vergisiyle aynıdır gibi.
• Diğer ve çok soru gelen teorik konu, devalüasyonun etkisine ilişkin Marshall-Lerner koşuludur. Buna göre, e_m + e_x> 1 ise devalüasyonun ülke ekonomisine etkisi olumludur. Yani dış ticaret bilançosunu olumlu etkiler, eğer eşitlik varsa dış ticaret bilançosu değişmez, eğer 1’den küçükse, olumsuz etkilenir gibi. Benzer şekilde devalüasyonun dış ticaret dengesine etkisinin seyrini gösteren J Eğrisi de sınavlarda sıklıkla sorulmaktadır.

Ekonomik Kalkınma ve Büyüme Soruları

Ekonomik Kalkınma ve Büyüme’den 3’er soru sorulmaktadır.

Ekonomik Kalkınma’da; Rostow’un gelişme aşamaları kuramı sıkça sorulan sorulardan birisidir. Bu nedenle bilinmesi gereken konuların başında gelmektedir. Diğer yandan; Kuznets’in ters-U eğrisi, R.Nurkse’nin yoksulluk çemberi ya da yoksulluk tuzağı, Dua| (ikili) kalkınma modelleri (özellikle A.Lewis’in sınırsız emek arzıyla kalkınma modeli). kalkınma sürecinde yakınsama ıraksama, az gelişmişliği açıklayan yaklaşımlar, kalkınma strateiileri (özellikle dengeli kalkınma ve dengesiz kalkınma), gelir dağılımı ve yoksulluk gibi konularının bilinmesinde yarar vardır.

Ekonomik Büyüme’de ise; en sık sorulan soruların başında Neo-Klasik (Solow-Swan) büyüme modeli ile Harrod-Domar büyüme modeli gelmektedir. Bu modellerin varsayımları kesinlikle bilinmelidir. Çünkü sorular bu modellerin karşılaştırılması ve benzerlikleri üzerinden kurgulanmaktadır. Ayrıca içsel büyüme modellerinde (Romer, Lucas, Barro, Arrow) beşeri sermaye ve AR-GE gibi kavramların akılda tutulması soruların çözümünde kolaylık sağlayacaktır. Dikkat edilmesi gereken bir diğer konuda daha önce sorulmamış bir büyüme modeli olan D.Ricardo’nun ortaya attığı Klasik büyüme modelidir. Yine bu modelin bilinmesinde yarar vardır. Yapılan bu açıklamaların dışında bazen sorular genel iktisat bilgilerinizle Yapılacak şekilde gelebilmektedir. Örneğin hangisi ekonomik büyümeye neden olmaz gibi.

Türkiye Ekonomisi Soruları

Türkiye Ekonomisi’nden 4 soru gelmektedir.

Türkiye Ekonomisinde; dönemlerin temel özelliklerini iyi biliniz. Örneğin, 1930-1939 planlı devletçilik dönemidir, 1960-70’Ier ithal ikameci dönemdir gibi. Ayrıca, 1980 yılında alınan 24 Ocak Kararları ve sonuçları, 1994 krizi ve 5 Nisan kararları, 2001 krizi ve krizi oluşturan makro ekonomik gelişmeler, 2000 yılında uygulanan istikrar programının yapısı ve özelliklen ve krize giden süreç. cari işlemler açığının ne olduğu ve sürdürülebilirliği ve de Türkiye ekonomisine ilişkin rakamlar ve güncel gelişmeleri iyi biliniz.

Bunun yanı sıra. Türkiye ekonomisinde KDV-ÖTV uygulaması hangi yıl başladı, hangi yıl AB ile tam üyelik müzakereleri başladı, BİST (lMKB) ne zaman kuruldu, Merkez Bankası ne zaman bağımsızlık kazandı, açık enflasyon hedeflemesine ne zaman geçildi, SPK ne zaman faaliyete geçti gibi sorular gelmektedir. Bu temel kurumların ve diğer ekonomik gelişmelerin tarihlerine hakim olunuz.

İktisadi Doktrinler Tarihi

Bu alandan bir tane soru gelmektedir. Yıllar itibariyle sorulara bakıldığı zaman çoğunlukla iktisat Okullarının farkı, karşılaştırması ve özellikleri gibi sorular gelmektedir. Diğer yandan önemli iktisatçıların teorileri, eserleri ve iktisat bilimine katkılarına dayalı sorular gelmektedir. Bu alan sizin iktisat derslerine ne kadar ağırlık verdiğinizle ilgilidir. Bir nevi İktisat dersinin genel kültür kısmıdır. Buraya yönelik özel çalışma yapmak yerine diğer dersleri çalışırken iktisatçıların teorik katkılarını akılda tutmaya çalışmanız daha doğru olacaktır.

Kaynak: Erol Bulut & Muzaffer Ulusoy İktisat Analiz Çözümlü Soru Bankası