Hacizde istihkak, borçlunun haczedilen mallarının üçüncü kişiler tarafından kendilerine ait olduklarının ileri sürülmesi durumudur. Bu husus haczin yapıldığı malın kimin elinde olduğuna göre farklı usullere tabidir;

• Hacizli malın borçlunun elinde olması halinde istihkak iddiası
• Hacizli malın üçüncü kişinin elinde olması halinde istihkak iddiası
• Hacizli malın borçlu ile birlikte üçüncü kişinin elinde olması halinde istihkak iddiası

A. Hacizli Malın Borçlunun Elinde Olması Halinde İstihkak İddası

Borçlunun borcundan dolayı kendisine hacze gelindiğinde, elindeki bir malın haczinin yapılması durumunda, malın üçüncü kişiye alt olduğu iddia edilirse bu durumda borçlunun elinde bulunan bir mal üzerinde istihkak iddiası söz konusu olacaktır.

Borçlu ya da üçüncü kişi söz konusu malın haczedildiğini öğrendiklerinden itibaren 7 gün içerisinde istihkak iddiasında bulunmaları gerekmektedir.

İcra müdürü, istihkak iddiası 3. kişi tarafından yapılmış ise bunu hem alacaklıya hem borçluya, iddia borçlu tarafından yapılmış ise bunu alacaklıya muhtıra ile bildirir. Bu muhtırada alacaklıya ve borçluya bu iddiaya karşı diyeceklerini üç gün içerisinde bildirmesi belirtilir.

Eğer süre içerisinde bu duruma itiraz etmezler ya da durumu kabul ederlerse hacizli mai 3. kişiye iade edilir. Ancak süre içerisinde söz konusu istihkak iddiasını kabul etmediklerini bildiririerse icra müdürü dosyayı icra mahkemesine gönderir.

Mahkemenin öncelikli işi söz konusu icra takibinin devamına ya da tehirine karar vermek olacaktır. Mahkemenin bu kararının 3. kişiye tebliğinden itibaren 3. kişi 7 gün içerisinde icra mahkemesinde istihkak davası istihkak davası açmak durumundadır. Bu davayı alacaklıya karşı açacaktır.

NOT: istihkak davasının yargılaması da basit usule tabidir. Ancak burada artık icra mahkemesi dar yetkili mahkeme olarak şekli inceleme yapmaz. Genel mahkemeler gibi maddi inceleme de yapmaktadır. Bu nedenle de icra mahkemesi somut olayın çözümü için (maddi vakıa çözümü) her türlü delili serbestçe değerlendirecektir. Bu deliller arasında tanık ve yemin delili de bulunmaktadır. Ayrıca genel mahkemeler gibi karar vermiş olacak ve verdiği karar maddi anlamda kesin hüküm teşkil edecektir.

B. Hacizli Malın Üçüncü Kişinin Elinde Bulunması Durumunda İstihkak İddiası

Haciz borçlunun malı olması nedeniyle üçüncü kişinin elinde bulunan bir malın haczi ise ve üçüncü kişi 56: konusu malın borçluya değil de kendisine ait olduğu iddiasında bulunursa bu durumda da istihkak iddiası gerçekleşmiş olur.

Böyle bir durumda üçüncü kişinin elinde bulunan mal yine haczedilir ve istihkak iddiası tutanağa geçirilir. Ayrıca 3. kişi kabul ederse mal muhafaza altına alınmaz ve 3. kişiye yediemin olarak bırakılır. Bu yedieminlik durumu için alacaklının onayı aranması. İcra müdürü, alacaklıya bir muhtıra göndererek istihkak iddiasını bildirir ve üçüncü kişi aleyhine icra mahkemesinde istihkak davası açması için alacaklıya 7 GÜN süre verir.

C. Hacizli Malın Borçlu İle Birlikte Üçüncü Kişinin Elinde Bulunması Durumunda İstihkak İddiası

Bu durumda da mal borçlunun elinde sayılacaktır ve borçlunun elinde bulunan malın haczi sırasındaki istihkak iddiasına uygulanan kurallar uygulanacaktır.