Haczedilen Malların Paraya Çevrilmesi (Satış)

Paraların Paylaştırılması ve Borç Ödemeden Aciz Belgesi

Borçlunun borca yeter malının haczedilmesinden sonra artık paraya çevirme işlemi aşamasına geçilebilecektir. Paraya çevirme aşaması söz konusu hacizli malların satışı ile gerçekleştirilir. Haczedilen mallar kural olarak alacaklıya verilmez. Satışının yapılarak paraya çevrilmesi gerekmektedir. 

Satış da tıpkı haciz gibi talep ile olur. icra dairesi re’sen bir hacizli malın satışını gerçekleştiremez. Satış ‘ talebi kural olarak alacaklı tarafından yapılacaktır. Ancak artık borcundan kurtulmak isteyen borçlu da alacaklının satış talep etmemesi halinde takibin üzerinden kalması için icra müdürüne satış talebinde bulunabilir. Satışı talep eden kimsenin satış giderlerini peşin olarak ödemesi gerekir. Aksi takdirde satış talebi sonuç doğurmaz (İİK m.59).

• Satış talebinde bulunmak da süreye tabidir.
• Menkul malların haczi söz konusu ise hacizden itibaren 6 ay içinde satış talebinde bulunulmalıdır
• Taşınmazların haczi söz konusu ise hacizden itibaren 1 yıl içerisinde satış talebinde bulunulmalıdır.

Not:

• Taksit sözleşmesi devam ederken
• İstihkak davası devam ederken
• Geçici hacizler kesin hacze dönüşmeden satış istenemez

Taşınır Malların Paraya Çevrilmesi

Haczedilen taşınır malların haczinden itibaren 6 ay içerisinde satış talep edilir ve satış masrafları da yatırılırsa, malların açık arttırma yoluyla satışı işlemi yapılır. İcra dairesi menkul satışını satış talebinden itibaren 2 ay içerisinde gerçekleştirmelidir.

Ancak şu durumda istisnaen de olsa taşınır mallar pazarlık suretiyle de satılabilir.

• Tüm ilgililer pazarlık usulüyle satış talebinde bulunmuşlarsa
• Borsa kaydı ve piyasa rayici olan bir taşınıra o günlü borsa fiyatı ya da cari fiyatı teklif edilmiş ise
• Arttırma sırasında maden değeri teklif edilmediğinden satılamayan altın gümüş gibi değerli eşyaya maden değeri teklif edilmişse
• Muhafazası masraflı veya kıymeti süratle düşen malların bulunması

Not: Altın, gümüş gibi değerli eşyalar maden değerinin altında satılamaz

Satış süreci ilan ile başlatılır. İlanda birinci ve ikinci arttırmanın tarihleri ve yerleri açıkça belirtilir. Satış ilanı gazete yoluyla ve elektronik ortam kullanarak da yapabilmektedir.

Elektronik ortamda yapılan ilan söz konusu ise satış önce elektronik ortamda teklif verme ile başlar.

• Elektronik ortamda teklif verme birinci ihale tarihinden 10 gün öncesinden başlatılır ve ikinci ihalenin tamamlanacağı günden önceki gün sona erer.
• Eğer satış gerçekleşmez ise ikinci ihale aşamasına geçilecektir. İkinci ihale için elektronik ortamda teklif verme süreci birinci ihaleden sonraki 5. Gün başlar ikinci ihalenin tamamlanacağı günden önceki gün sona erer.

Not: Elektronik ortamda verilecek teklifler haczedilecek malın tahmin edilen kıymetinin %50’sinden az olamaz ve teklif verme öncesinde malın değerinin % 20’si nispetinde teminat gösterilmesi zorunludur.

Artırmaya Hazırlık 

İcra dairesinin açık artırma yoluyla satışa başlamadan önce, artırmaya ilişkin bazı hazırlıkları yapması gerekir. Öncelikle açık artırmanın yapılacağı yer, gün ve saat satış gününden önce icra dairesi tarafından ilân edilir.

Açık artırmaya elektronik ortamda teklif verme yoluyla başlanır. Elektronik teklif verme birinci ihale tarihinden on gün önce başlar, ihalenin tamamlanacağı günden önceki gün sonunda sona erer. Elektronik ortamda verilecek teklif, haczedilen malın tahmin edilen bedelinin yüzde ellisinden az olamaz.

Taşınmaz Malların Satılması 

Taşınmaz mallar da kural olarak arttırma suretiyle satılırlar. Ancak;

• Konkordato halinde
• İflas halinde
• Alacaklılar pazarlık suretiyle satış kararı verebilirler.

İcra müdürü, taşınmazı satış talebinden itibaren 3 ay içinde satışını yapmalıdır. Arttırma ilanı satıştan en az 1 ay öncesinden yapılır. Bu şartname en az 10 gün suretiyle asılı kalır.

İlanın birer sureti borçluya, alacaklıya ve taşınmazın tapu sicilinde kayıtlı bulunan ilgililerine tebliğ edilir. Taşınmaz şartnamesinde ayrıca varsa taşınmaz üzerindeki ilgililere ait mükellefiyetler listesi de gösterilir. Mükellefiyetler listesi şartnamenin ayrılmaz parçasıdır ve 3 gün içerisinde itiraz edilmeyen mükellefiyetler listesi kesinleşir.

Taşınmazın şartnamede ve ilanda yazılı olan bedeli bilirkişiler vasıtası ile tespit olunur. Bilirkişilerin taşınmazın şartname ve ilanından önce yapmış oldukları bedel tespit raporu öncelikle kesinleşmeden şartname hazırlanmaz ve ilan yapılmaz. Bu nedenle de bu rapor borçlu ve alacaklıya tebliğ olunur.

Rapora karşı itiraz yoluna değil şikayet yoluna gidilir. Şikâyet 7 gün içerisinde icra mahkemesine yapılır. Şikâyetten itibaren 7 gün içerisinde masraflar yatırılırsa mahkeme yeniden bilirkişi incelemesi yaptırarak kıymet takdir raporu hazırlatabilir. Aksi takdirde şikâyet kesin olarak reddedilir.

Kesinleşen kıymet takdirinin yapıldığı tarihten itibaren 2 yıl geçmedikçe tekrar kıymet takdiri yapılmaz. Bu ihalenin yapılmasında da menkullerin ihalesinin usulleri aynen uygulanır.

Ancak burada yapılan satışta teklif edilen değer taşınmazın değerinin %50’sini bulması ve ayrıca alacağı rüçhanlı alacaklıların alacaklarını da karşılaması gerekmektedir. Bunun yanında satış bedelini ve masraflarını, vergi ve paraya çevirme masraflarını paylaştırma masraflarını da karşılaması şartı bulunmaktadır.