Laissez Faire Laissez Passer Nedir?

Laissez faire fransızca’da “bırakınız yapsınlar” anlamı taşır. Devletin ekonomiye müdahil olmaması ilkesidir. Devletin ekonomiyi kendi haline bıraktığında, ekonominin en iyi şekilde işleyeceği yönündeki doktrinin temelidir.

Bu kavram, 18. yüzyıl Fransası’nda “Laissez Faire est Laissez Passer” (bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler) sloganını ortaya atan fizyokratlar tarafından yaratılmıştır. David Ricardo ve Alfred Marshall (1842-1924) gibi klasik iktisatçılar bu kavramı Adam Smith‘den almıştır. Laisses faire’nin temel varsayımı, engellenmemiş piyasa ekonomisinin doğal olarak bir denge yaratacağıdır. Bu husus genellikle “tam rekabet” kuramıyla açıklanır.

Bu bakış açısından kartelleri denetlemek ve istikrarlı fiyatları korumak gibi piyasa rekabetini teşvik etme faaliyetleriyle sınırlandırılmadıkça devlet müdahalesi zararlıdır.

Bu görüşe göre piyasa arz ve talep mekanizması fiyatları kendiliğinden belirler. Oluşacak istikrarsızlıklar ise uzun vadede düzelecektir. Rasyonel insan kendi doğrusunu bulurken iktisadi düzen de istikrar kazanacaktır. Fiyatların ucuzlaması, ücretlerin istikrara kavuşması, istihdamın artması, üretimin arması için serbest piyasa modeli uygulanmalıdır.