Para Nedir?

Para nedir? Para kısaca, herkesin kabul ettiği bir değişim aracıdır. Bir devlet tarafından tedavüle çıkarılmış, üzerinde nominal değeri yazılı kağıt ya da madenden yapılmış ödeme aracıdır. Para aynı zaman da ödeme aracı, değer ölçüsü ve tasarruf aracıdır.

Paranın Özellikleri ve İşlevleri

Paranın üç temel işlevi bulunmaktadır;

• Hesap birimi olma; değişimde kullanılan malların değerinin hesaplanmasında ve karşılaştırılmasında para ölçüt olarak kullanılmaktadır.
• Değişim aracı olma; mal ve hizmetlerin el değiştirmesinde değişim aracı olarak kullanılır.
• Değer saklama; Para bireylerin tasarruf ettikleri gelirlerini biriktirmelerine olanak sağlar.

Geleneksel olarak olarak paranın; değişim, hesap birimi, değer saklama işlevi bulunmaktadır. Çağdaş olarak, aynı samanda para, para politikası aracıdır.

Paranın Tarihsel Gelişimi

İnsanoğlunun parayı bulmadan önce takas sistemiyle alışveriş yapmaktaydı. Yani, patates karşılığında ayakkabı almak gibi. Ancak, takas sisteminin sorunları bulunmaktaydı. Bunlardan en önemlisi, “eşleşme sorunudur”.

İnsanların ayakkabı karşılığında ne kadar patates alacağı eşleşme sorununa örnektir. Bunun yanı sıra dünya tarihi boyunca kullanın sistemler şu şekildedir;

1. Mal Para sistemi; toplumca kabül gören herhangi bir maldan ya da değerli madenlerden oluşan bir para sistemidir. Örneğin, koyun postu. En büyük sorun ise paranın taşınabilir ve bölünebilir olmamasıydı.

2. Metal para Sistemi: Para olarak değerli madenlerin kullanıldığı döneme denir. Tek metalli sistem; tek bir metale dayanmaktadır. Ufak paralar için farklı bir metal kullanılmaktaydı. Çift metalli sistem de, hem altın hem de gümüş gibi iki paranın kullanıldığı sistemdir.

3. Temsili Para Sistemi: Altın, gümüş veya değerli bir mal karşılığında kağıda basılan, malın gerçek değerini temsil eden ve istenildiği anda karşılığı olan mala çevrilebilen paraya denir.

4. Kağıt Para Sistemi: reel değeri kağıt bedeli ve basım masraflarından oluşan fakat satın alma gücü reel değerlere göre çok yüksek olan ve değişim aracı olarak kullanılması devlet tarafından zorunlu tutulan paradır.

5. Kaydi Para: Diğer para çeşitleri gibi elle tutulur ve gözle görülür bir para değildir. Sadece banka kayıtlarında görülen ve maddi olmayan bir para çeşididir.

Para Benzeri Nedir?: para ile tam ikame edilemeyen ancak yüksek likiditeye sahip ve paraya çevrilme hızı yüksek araçlardır.