Ekonomi Hukuk İktisat Hukuk Ekonomi Maliye Muhasebe Finans İşletme ders notları
Ricardo’nun geliştirdiği karşılaştırmalı üstünlük teorisinde ülkelerin yurtiçi üretim maliyetindeki farklılıkların emek verimliliğinden kaynaklandığı belirtilmiş ancak açıklanmamıştır. Faktör donatımı teorisi Ricardo’nun modelinin bu eksikliğini giderebilmek için ortaya atılan modeldir.
Modelin varsayımları;
- Ülkelerin faktör donatımları birbirinden farklıdır.
- İki ülkenin ürettiği malların faktör yoğunlukları birbirinden farklıdır.
- Bir malın üretim fonksiyonu her iki ülkede aynıdır. Yani; sermaye ve emek kullanılarak üretim yapılır.
- Ülkelerin talep yapıları birbirinin benzeridir.
- Üretimde ölçeğe göre sabit getiri koşulları geçerlidir.
Faktör Yoğunluğu: Bir malın üretiminde kullanılan sermaye emek oranının miktar yönünden karşılaştırılmasıdır.
Sermaye Yoğun Mal: Bir birim üretim başına sermaye emek oranı yüksek olan mallara sermaye yoğun mal denir.
Emek Yoğun Mal: Bir birim üretim başına sermaye emek oranı düşük olan mallara emek yoğun mal denir.
Teoriye göre bir ülke hangi üretim faktörüne bol olarak sahipse o faktörü kullanarak ürettiği malda karşılaştırılmalı üstünlüğüne sahiptir.
Modele Göre;
- Bir ülkenin bir malı daha ucuza üretmesi üretim faktörlerinin bol yada kıt olmasına ve faktör fiyatlarına bağlıdır.
- Bir modelin geçerli olabilmesi için bol olan üretim faktörünün aynı zamanda ucuz olması gerekir.
- Modele göre gelişmiş ülkelerde sermaye, gelişmekte olan ülkelerde ise emek bol ve ucuz olan üretim faktörüdür.
- Teori ülkeler arasındaki faktör donatım farklılıklarını dikkate alarak karşılaştırmalı üstünlüğü faktör yoğunluğuna bağlı olarak açıklamaktadır.
Faktör Donatımının Fiziki Tanımlanması
Faktör donatımının fiziki tanımlanmasında iki ülkenin sermaye emek oranlarını miktar yönünden karşılaştırılması yapılır. Yanda görüldüğü gibi Türkiye’deki sermaye emek oranının Almanya’dan daha büyük olması Türkiye’de sermayenin, Almanya’da ise emeğin bol üretim faktörü olduğunu gösterir.
Faktör Donatımının Fiyat Yönünden Tanımlanması
Faktör donatımının fiyat yönünden tanımlanmasında iki ülke arasındaki sermaye emek fiyat oranları karşılaştırılır. Yukarıda görüldüğü gibi Türkiye’de sermaye emek fiyat oranını Almanya’dan daha büyük olması Türkiye’de emeğin, Almanya’da ise sermayenin bol ve ucuz üretim faktörü olduğunu gösterir.
Leontief Paradoksu- Faktör Yoğunluğunun Tersine Dönmesi
Leontief Heckscher – Ohlin modelini ABD ekonomisi verilerini kullanarak kendi geliştirdiği girdi çıktı analiziyle test etmiştir.
Buna göre;
- ABD’nin ihraç ettiği malların emek yoğun ithal ettiği malları ise sermaye yoğun olduğu sonucu ortaya çıkıyor.
- Leontief bu çelişkiyi ABD’li işçilerin verimlilikleri ile açıklıyor.
- Paradoks aynı zamanda faktör yoğunluğunu tersine dönmesi olarak da adlandırılır. Çünkü zaman içerisinde faktör fiyatlarının değişebildiği durumda ucuz olan faktör pahalı olan faktörün yerine ikame edilebilir. Bu durumda sermaye yoğun bir mal emek yoğun hale dönebilir.
Social